So sánh chi tiết Thông tư 99/2025 và Thông tư 200 — Những thay đổi kế toán cần áp dụng từ 2026
📘 Tổng quan văn bản
| Nội dung | Thông tư 200/2014/TT-BTC | Thông tư 99/2025/TT-BTC |
|---|---|---|
| Ngày ban hành | 22/12/2014 | 27/10/2025 |
| Hiệu lực | 2015–2025 | Từ 01/01/2026 |
| Mục tiêu | Chuẩn hóa chế độ kế toán doanh nghiệp | Cập nhật phù hợp môi trường kinh doanh số, chuẩn mực quốc tế, tăng tính tự chủ cho DN |
| Phạm vi | Doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực | Doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực — thêm yêu cầu về hệ thống nội bộ, số hóa, quản trị rủi ro |
| Tình trạng | Bị thay thế | Thay thế hoàn toàn TT 200 và các văn bản sửa đổi |
⚖️ Bảng so sánh chi tiết theo nhóm nội dung
1️⃣ Đơn vị tiền tệ kế toán
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| VND là chủ yếu; DN đủ điều kiện mới dùng ngoại tệ | Giữ nguyên nguyên tắc nhưng quy định rõ cách chuyển đổi khi thay đổi đơn vị tiền tệ |
| Không hướng dẫn chi tiết xử lý số so sánh | Quy định rõ tỷ giá, trình bày lại số so sánh |
Điểm mới: minh bạch tỷ giá & số liệu chuyển đổi → phù hợp IFRS.
2️⃣ Hệ thống tài khoản kế toán
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| DN sửa đổi tài khoản phải theo quy định chặt | DN được tự chủ mở/sửa TK, miễn không ảnh hưởng báo cáo tài chính |
| Nhiều tài khoản không còn phù hợp (tiền, thuê tài chính…) | Bổ sung tài khoản mới (tài sản sinh học, thuế tối thiểu toàn cầu…) và loại bỏ tài khoản lỗi thời |
Xu hướng: linh hoạt hơn, hiện đại hóa, tăng quyền tự chủ kế toán.
3️⃣ Chứng từ và sổ sách kế toán
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| Mẫu chứng từ cố định | Doanh nghiệp tự thiết kế chứng từ nếu đảm bảo nội dung tối thiểu |
| Không yêu cầu ban hành quy chế nội bộ khi thay đổi | Bắt buộc ban hành Quy chế hạch toán kế toán khi điều chỉnh mẫu chứng từ/sổ sách |
Ý nghĩa: chuyển từ “làm theo mẫu có sẵn” sang quản trị nội bộ chủ động, kiểm soát rủi ro.
4️⃣ Báo cáo tài chính
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| “Bảng cân đối kế toán” | Đổi tên thành “Báo cáo tình hình tài chính” (gần IFRS) |
| Bắt buộc trình bày đủ cấu trúc | Linh hoạt: được ẩn chỉ tiêu không phát sinh, sắp xếp thứ tự phù hợp |
Tác động: Tiến gần IFRS — linh hoạt, tối ưu thông tin, dễ đọc.
5️⃣ Quản trị và kiểm soát nội bộ
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| Không yêu cầu cụ thể | Bổ sung yêu cầu DN xây dựng quy chế quản trị nội bộ, phân quyền, phân trách nhiệm |
Mục tiêu: hạn chế gian lận, minh bạch, an toàn dữ liệu — phù hợp xu hướng quản trị hiện đại.
6️⃣ Công nghệ & phần mềm kế toán
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| Không đề cập sâu | Quy định yêu cầu phần mềm kế toán phải: – Lưu vết chỉnh sửa – Bảo mật dữ liệu – Kết nối hệ thống hóa đơn – thuế điện tử – Tuân thủ chuẩn mực kế toán |
Kết luận: chính thức hóa kế toán số – chuyển đổi số tài chính.
7️⃣ Báo cáo đơn vị trực thuộc
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| Mặc định lập báo cáo hợp nhất | Linh hoạt: DN có thể xác định cách ghi nhận luồng nội bộ theo thực tế hoạt động |
Tạo điều kiện cho mô hình đa chi nhánh, chuỗi cửa hàng.
8️⃣ Hiệu lực chuyển đổi
| TT 200 | TT 99 |
|---|---|
| Hiện hành đến hết 2025 | Thay thế hoàn toàn từ 2026 |
| Không hướng dẫn chuyển tiếp | Có lộ trình chuyển tiếp rõ ràng |
🎯 Bảng tóm tắt các điểm thay đổi chính
| Nhóm thay đổi | Mức độ | Ý nghĩa |
|---|---|---|
| Hệ thống tài khoản | ⭐⭐⭐⭐ | Linh hoạt, phù hợp thực tế & chuẩn quốc tế |
| Báo cáo tài chính | ⭐⭐⭐⭐ | Chuẩn IFRS, tối ưu trình bày |
| Chứng từ – Sổ sách | ⭐⭐⭐⭐ | DN tự thiết kế, kiểm soát nội bộ |
| Hệ thống quản trị nội bộ | ⭐⭐⭐⭐⭐ | Tăng tính minh bạch, trách nhiệm |
| Phần mềm kế toán & số hóa | ⭐⭐⭐⭐⭐ | Bước chuyển sang kế toán số |
| Chuyển đổi đơn vị tiền tệ | ⭐⭐⭐ | Chuẩn IFRS về tỷ giá & trình bày |
✅ Doanh nghiệp cần làm gì ngay?
Checklist triển khai TT99
| Công việc | Trách nhiệm |
|---|---|
| Rà soát hệ thống tài khoản | Kế toán trưởng |
| Cập nhật phần mềm kế toán | DN + Nhà cung cấp |
| Ban hành quy chế hạch toán mới | Ban lãnh đạo |
| Đào tạo nhân viên kế toán | Phòng nhân sự + Kế toán |
| Kiểm tra hệ thống chứng từ & sổ | Kế toán trưởng |
| Chuẩn bị cho báo cáo tài chính mới | Phòng Tài chính – Kế toán |
📌 Kết luận
Thông tư 99/2025/TT-BTC mang tính cách mạng đối với chế độ kế toán Việt Nam, hướng tới:
-
Chuẩn mực quốc tế (IFRS)
-
Quản trị minh bạch – giảm rủi ro
-
Chuyển đổi số kế toán – tài chính
-
Trao quyền tự chủ cho doanh nghiệp
Doanh nghiệp cần chủ động cập nhật trước 2026 để tránh gián đoạn, sai sót và rủi ro khi kiểm tra thuế.
-
Bộ Tài chính ra Thông tư Kế toán mới số 99/2025/TT-BTC 4 Điểm Cốt Lõi Mọi Doanh Nghiệp Cần Nắm Vững
-
Luật thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp 2025
-
Kế toán hộ kinh doanh trà sữa
-
Kế toán hộ kinh doanh quán nhậu bia hơi
-
Hướng dẫn hộ kinh doanh lập phiếu chi mẫu số 02-TT đúng quy định
-
Hướng dẫn hộ kinh doanh lập phiếu thu mẫu số 01-TT đúng quy định